Podział czasu na dane czynności określa podstawa programowa

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego w trzeciej części Zalecane warunki i sposób realizacji jasno wskazuje zasady gospodarowania czasem dziecka, które przebywa w przedszkolu w rozliczeniu tygodniowym:

1. co najmniej 1/5 czasu należy przeznaczyć na zabawę (w tym czasie dzieci bawią się swobodnie, przy niewielkim udziale Nauczyciela);
2. co najmniej 1/5 czasu (w przypadku dzieci młodszych – ¼ czasu) dzieci spędzają w ogrodzie przedszkolnym, na boisku, w parku itp. (organizowane są tam gry i zabawy ruchowe, zajęcia sportowe, obserwacje przyrodnicze, prace gospodarcze, porządkowe i ogrodnicze itd.);
3. najwyżej 1/5 czasu zajmują różnego typu zajęcia dydaktyczne, realizowane według wybranego programu wychowania przedszkolnego;
4. pozostały czas – 2/5 czasu Nauczyciel może dowolnie zagospodarować (w tej puli czasu mieszczą się jednak czynności opiekuńcze, samoobsługowe, organizacyjne i inne).

Ww. wskazania zawarte w podstawie programowej wychowania przedszkolnego przekładamy na praktykę związaną z planowaniem pracy z dziećmi. Przy założeniu, że dziecko przebywa w przedszkolu 5 godzin dziennie (to minimalna, obowiązkowa liczba godzin wskazana na realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego), to w ciągu tygodnia dziecko przebywa w przedszkolu 25 godzin. Zgodnie z planowaniem wg „zasady 1/5” w ciągu tygodnia dziecko powinno zrealizować:

Zajęcia Dzieci starsze (5,6-letnie)     Dzieci młodsze (3,4-letnie) Zabawa swobodna przy niewielkim udziale Nauczyciela Co najmniej 5 godzin   Co najmniej 5 godzin Przebywanie na świeżym powietrzu (park, ogród, boisko…) Co najmniej 5 godzin   Co najmniej 6 godzin 15 minut Zajęcia dydaktyczne Najwyżej 5 godzin   Najwyżej 5 godzin Czas w dyspozycji Nauczyciela 10 godzin   8 godzin 45 minut

Warunki pogodowe nie są wskazane jako podstawa zmian

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego nie wskazuje, jakie (również skrajne) warunki pogodowe wykluczają przebywanie dziecka na świeżym powietrzu. Bardzo wyraźnie natomiast wskazuje rozliczenie liczby godzin pracy z dzieckiem w ciągu tygodnia.

Należy ten fakt zinterpretować tak, że jeśli np. w ciągu jednego dnia lał ulewny deszcz i dzieci nie mogły tego dnia przebywać na świeżym powietrzu, to jeśli to możliwe – należałoby w pozostałe 4 dni „nadrobić” ten czas. Innymi słowy w takiej sytuacji Nauczyciel będzie przebywał z dziećmi na świeżym powietrzu w pozostałe 4 dni po 1 godzinie i 15 minut.

Jakie warunki pogodowe należy w naszej strefie klimatycznej uznać za skrajnie niekorzystne dla dzieci? Podstawa programowa wychowania przedszkolnego nic na ten temat nie mówi. Nauczyciele we współpracy z Rodzicami muszą ten fakt wnikliwie przedyskutować. Jeśli będą w tym temacie trudności, należy posiłkować się wskazaniami lekarzy (np. temperatura od + 4 do – 4 stopni C jest bezpieczna do spacerów z dziećmi, ale nie dłużej niż 45 min.; dla  zabaw ruchowych taka temperatura jest niewskazana powyżej 15 min.).

Miejsce realizacji podstawy nie ma znaczenia

Nie ma znaczenia, czy podstawa programowa wychowania przedszkolnego jest realizowana w przedszkolu czy w szkole. Planowanie pracy z dziećmi w oparciu o tę podstawę dotyczy wszystkich Nauczycieli w oddziałach przedszkolnych – w przedszkolu i w szkole.

Zwracam uwagę na fakt, że w przedszkolu Rodzice są zapoznawani z podstawą programową wychowania przedszkolnego i uczestniczą w jej realizacji – zatem powinni również być świadomi obowiązku planowania pracy z dziećmi w ujęciu tygodniowym zgodnie z „zasadą 1/5” (czyli co najmniej 5 godzin w tygodniu dziecko starsze ma przebywać na świeżym powietrzu i 6 godzin 15 minut dziecko młodsze).

Rozporządzenie MEN w sprawie ramowych statutów wprowadza obowiązek planowania pracy przez Nauczycieli przedszkola, natomiast jedyne wskazania co do szczegółów tego planowania znajdują się w ww. podstawie programowej wychowania przedszkolnego.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 r.; poz. 977 ze zm.) – zał. nr 1;
• Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 ze zm.) – odpowiedni zał. dla danego typu szkoły/publicznego przedszkola – zał. nr 1.